When the World Moves Faster: How SMEs Tackle Challenges to Build Sustainable Accounting and Finance

Event: The Magic Number Alumni #2: A Whiz in the Number Land
Date of Event: 30/01/2025

 
“ความไม่แน่นอน” (Uncertainty) เป็นคำที่ทุกคนคงได้ยินกันคุ้นหู แต่อาจจะไม่ได้ทำให้เรารู้สึกตื่นเต้นหรือหวาดกลัวกับคำนี้สักเท่าไหร่หาก “ความไม่แน่นอน” นั้น ยังไม่ได้เกิดขึ้น และส่งผลกระทบที่สูงต่อเราโดยตรง ทั้งที่จริงแล้วความไม่แน่นอนอาจเปลี่ยนคุณไปในพริบตา ไม่ว่าจะเป็นอุบัติเหตุที่เกิดจากความประมาทของผู้อื่น การล้มป่วยอย่างกระทันหัน การตกงานเนื่องจากถูกเทคโนโลยีเข้ามาทดแทน หรือ ธุรกิจที่ต้องปิดตัวลงจากสภาพเศรษฐกิจที่ไม่มั่นคง แต่สิ่งที่น่ากลัวว่าความไม่แน่นอนก็คือ “การไม่ได้จัดการเตรียมพร้อมรับมือ” หากเป็นเช่นนี้ คุณยังต้องรอให้มันเกิดขึ้นก่อนอีกหรือไม่ ?

 
            ด้วยเหตุนี้หลักสูตร The Magic Number จึงได้จัดงาน The Magic Number Alumni #2: A Whiz in the Number Land ขึ้นเพื่อจะชวนบรรดาเจ้าของธุรกิจ CEO และผู้บริหาร มารับฟังถึงความไม่แน่นอนและเทรนด์ในอนาคตที่จะมีผลกระทบต่อธุรกิจ รวมถึงแนวทางในการรับมือกับเรื่องเหล่านี้


"When the World Moves Faster: How SMEs Tackle Challenges to Build Sustainable Accounting and Finance." เมื่อโลกเปลี่ยน SMEs จึงต้องปรับ: ความท้าทาย และการรับมือเพื่อสร้างการเงินการบัญชีที่ยั่งยืน โดย

คุณชัคพัฒน์ นัสการ CEO & Founder, ThinkMate Business Advisory และหลักสูตร The Magic Number 

 
เปิดเวทีด้วยการทำให้ผู้เข้าร่วมงานเห็นถึงความสำคัญของ “การบัญชี” ในอนาคต ที่ไม่ใช่แค่การบันทึก และรายงานให้เจ้าของธุรกิจ CEO และผู้บริหารเห็นอีกต่อไปแต่ต้องยกระดับให้ตัวเลขเหล่านั้นสามารถสะท้อนการดำเนินธุรกิจได้อย่างชัดเจน
 
“หน่วยงานบัญชีการเงินของบริษัทเป็นหน่วยงานหลักและสำคัญขององค์กร ที่ช่วยให้เจ้าของกิจการ และผู้บริหารเห็นบทสรุป บทวิเคราะห์ในรูปแบบรายงานต่างๆ สามารถการคาดการณ์หรือวางแผนงานในอนาคตที่มากกว่าการ “ปิดบัญชี” เท่านั้น การปิดบัญชีต้องนำไปสู่ข้อมูลเชิงลึกที่ช่วยให้ผู้บริหารในสายงานอื่นๆ ที่ไม่ใช่เพียงเจ้าของ หรือ CEO สามารถนำไปวิเคราะห์ ต่อยอด วางแผนรองรับ รวมถึงใช้ในการตัดสินใจทางธุรกิจในมิติที่หลากหลาย เพื่อส่งผลต่อการดำเนินงานเชิงตัวเลข และเป้าหมายของธุรกิจที่กำหนดไว้

ด้วยเหตุนี้บทบาทของ “นักบัญชี” และ “ฝ่ายบัญชี” จึงถูกตั้งความคาดหวังที่เปลี่ยนไป เหมือนกับสภาพของโลกและธุรกิจที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาว่าบุคลากรเหล่านี้จะสามารถปรับตัวเพื่อสนับสนุนการทำงานของ CFO และ CEO ให้แข็งแรงขึ้นได้อย่างไร และวันนี้ในฐานที่คุณคือเบอร์หนึ่งขององค์กร คุณเคยกลับไปให้ความสำคัญของหน่วยงานนี้บ้างหรือยัง

นอกจากเรื่องของ “คน” ตลอดจน “ความรู้ความสามารถ” ที่ต้องพัฒนา ผมอยากให้ทุกคนเห็นเทรนด์ทางบัญชีและการเงิน (Accounting Trend 2025) เพื่อไปใช้ในการดำเนินธุรกิจในปีนี้ โดยมี 4 หัวข้อหลัก ที่อาจช่วยให้หน่วยงานบัญชีและการเงินสามารถยกระดับการทำงานได้อย่างมืออาชีพมากขึ้น และพร้อมที่จะเป็นส่วนสนับสนุนองค์กรที่สำคัญในบทบาทของการเป็น “Key Strategic Business Partner” หรือเพื่อนคู่คิดมิตรองค์กรมากกว่าการเป็นแค่ฝ่ายบัญชี

 
C - Closely monitor cashflow and capital structure
ติดตามกระแสเงินสดและโครงสร้างเงินทุนอย่างใกล้ชิด พร้อมบริหารจัดการอย่างมีประสิทธิภาพ

·    ท่ามกลางความไม่แน่นอนจากปัจจัยทั้งภายในและภายนอก การติดตามกระแสเงินสดผ่านการทบทวนที่มาที่ไปของกระบวนการรับ-จ่าย จะช่วยให้บริษัทมองเห็นภาพของกระแสเงินสดชัดเจนขึ้น และสามารถพิจารณาการจัดหาแหล่งเงินทุน ทั้งจากเงินกู้และทุนของเจ้าของได้อย่างเหมาะสม

·    กลยุทธ์การตั้งรับด้วยการชะลอการลงทุนและเพิ่มประสิทธิภาพการใช้สินทรัพย์ จะช่วยให้มั่นใจว่าโมเดลธุรกิจยังคงสร้างรายได้อย่างต่อเนื่อง

·    งบกระแสเงินสดอาจเป็นงบที่สำคัญที่สุดในการประเมินความอยู่รอดของธุรกิจ แต่อย่าลืมว่าแนวคิดทางบัญชีและการเงินมีเกณฑ์ที่แตกต่างกัน

 
H- Holistically handle data and analytics
จัดการข้อมูลและการวิเคราะห์แบบองค์รวมให้ครอบคลุมทุกมิติอย่างลึกซึ้ง

·    หน่วยงานบัญชีและการเงินถือเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญและมีมูลค่าสูงมาก แต่กลับไม่ได้ถูกใช้ในการวิเคราะห์เชิงลึกอย่างเต็มที่ อีกทั้งข้อมูลที่ไม่ใช่ตัวเลขทางการเงินก็มีคุณค่าไม่แพ้กัน ถึงเวลาที่การวิเคราะห์ต้องก้าวข้ามมิติเดิม สู่การมองภาพรวมแบบองค์รวมผสานหลายมิติ เพื่อเพิ่มทางเลือกและความรอบด้านในการตัดสินใจ

·        ใช้ข้อมูลที่มีมาต่อยอดให้เกิดคุณค่า และมูลค่า สามารถเพิ่มประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และสร้างรายได้ (Monetization) ได้หรือยัง

·    Pattern Analysis, Multiple Scenario and Data Governance เป็น 3 สิ่งที่ หน่วยงานบัญชีและการเงินควรเริ่มทำเพื่อให้เกิดการวิเคราะห์ในรูปแบบใหม่ รวมถึงเน้นให้ความสำคัญกับคุณภาพ และความเชื่อถือได้ของข้อมูล


A- Apply automation in accounting and finance
นำระบบอัตโนมัติมาประยุกต์ใช้เพื่อยกระดับมาตรฐานงานบัญชีและการเงิน

·        ในขณะที่โลกภายนอกใช้ AI & Tech กันอย่างแพร่หลาย วันนี้องค์กรได้นำ AI & Tech มาใช้แล้วหรือยัง? ถึงเวลาที่กระบวนการบัญชีและการเงินต้องเริ่ม Transformation เพื่อลดงานที่ซ้ำซ้อน (Repetitive & Redundant) หากละเลย อาจส่งผลให้การตัดสินใจล่าช้า ขาดความแม่นยำ และไม่ครบถ้วน

·    Robotic Process Automation (RPA) เป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่ช่วยลดเวลาการบันทึก ตรวจสอบ และจัดทำรายงาน พร้อมเสริมความถูกต้องตามมาตรฐาน และ Compliance

·    แม้ว่า AI & Tech จะก้าวหน้าเพียงใด แต่องค์ความรู้ของคนอาจตามไม่ทัน การติดตามข่าวสาร การทำความเข้าใจพื้นฐาน และยอมรับให้เทคโนโลยีเป็นส่วนหนึ่งของงาน จะช่วยให้นักบัญชีปรับ Mindset สู่ Modern Accounting มากขึ้น

 
K - Known unknowns and know your world
เปิดมุมมองใหม่และทำความเข้าใจโลกในบริบทที่เปลี่ยนแปลงเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับความไม่แน่นอน

·    แม้โลกเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว เราอาจตามไม่ทันทุกเรื่อง แต่อย่างน้อยควรเข้าใจบริบทภายนอกเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับผลกระทบต่อการทำงาน ทันกระแส เปิดรับสิ่งใหม่ สิ่งที่เคยสำเร็จอาจใช้ไม่ได้อีกต่อไป การเรียนรู้ทักษะใหม่ (Relearn) และเข้าใจแก่นของเรื่องจะช่วยให้ทีมบัญชีและการเงินอยู่รอดและเติบโตไปพร้อมกัน

·        เราอาจรู้ในเรื่องที่จะเกิดขึ้น แต่เราไม่อาจรู้ผลลัพธ์นั้น (Known Unknowns) เช่น รู้ว่าเมื่อโยนเหรียญ มันสามารถออกได้ทั้งหัวหรือก้อย แต่เราไม่รู้ว่ามันจะออกอะไร รู้ว่าฝนจะตก แต่ไม่รู้ปริมาณ หรือช่วงเวลา รู้ว่าราคาวัตถุดิบอาจปรับตัวสูงขึ้น แต่ไม่รู้ว่าจะปรับขึ้นเมื่อไหร่และเท่าไหร่ สิ่งที่เราทำได้ดีที่สุด คือ การเตรียมความพร้อม และบริหารความเสี่ยงต่อสิ่งที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต

·    “ความยั่งยืน” ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไป และไม่ใช่หน้าที่ของหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งเท่านั้น แต่การบัญชีกับการพัฒนาความยั่งยืน ถือเป็นสิ่งสำคัญในอนาคตที่หน่วยงานบัญชีและการเงินจำเป็นต้องมีส่วนร่วมอย่างมาก ในเรื่อง Investment & Finance รวมถึงการประเมินว่าการใช้เงินลงทุนจะส่งผลต่อความยั่งยืนในอนาคตของธุรกิจหรือไม่ และจะสามารถเชื่อมโยงกับการจัดหาแหล่งเงินทุน และการสร้างคุณค่าในระยะยาวต่อไปได้อย่างไร

·    สุขภาพการเงินก็เหมือนสุขภาพร่างกาย แน่นอนว่าทุกคนอยากมีสุขภาพที่ดี ส่วนใหญ่เรารู้ว่าต้องทำอย่างไรแต่บางครั้งก็มักละเลยที่จะดูแล จนกว่าจะเผชิญปัญหาด้วยตัวเอง การบริหารจัดการ ตรวจสอบ ติดตามผลอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้เรารับมือกับความไม่แน่นอนได้อย่างทันเหตุการณ์


คุณชัคทิ้งท้ายว่า องค์ความรู้และเทรนด์ที่นำมาเล่าให้ทุกคนฟังในวันนี้มาจากการค้นคว้าทั้งจากรายงานระดับนานาชาติ และจากประสบการณ์ของการเป็นที่ปรึกษาธุรกิจให้หลายอุตสาหกรรม รวมถึงการเป็นคณะกรรมการของบริษัทที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์หลายแห่ง จึงมีโอกาสเห็นความแตกต่างระหว่างธุรกิจ SMEs กับธุรกิจขนาดใหญ่ จึงพยายามย่อยเรื่องราว ทำให้เกิดภาพความเชื่อมโยงระหว่างเจ้าของกิจการ และหน่วยงานบัญชีการเงินออกมาเป็น 4 หัวข้อหลัก คือ “C H A K” เพื่อให้เจ้าของกิจการ CEO และผู้บริหารที่มาร่วมงานสามารถขับเคลื่อน SMEs ให้เติบโตอย่างมั่นคง และยั่งยืน

Cashflow and Capital
Holistic Data
Automation
Known Unknowns

ภายในงานยังได้รับเกียรติจากวิทยากรพิเศษ 2 ท่าน ได้แก่ คุณพชร อารยะการกุล ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท บลูบิค กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) ที่มาชวนคิดเรื่องการวางกลยุทธ์ของธุรกิจในหัวข้อ "Bridging strategy and numbers: The role of accounting and finance in CEO’s vision” และ คุณโชค วิศวโยธิน ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท THE MAGIC WAND  AI และผู้ก่อตั้งกลุ่ม AI เพื่อธุรกิจและสังคม บรรยายในหัวข้อ “Artificial Intelligence in Finance and Accounting: Navigating the Modern Business Era” ซึ่งสามารถสรุปเนื้อหาได้ดังนี้

 

"Bridging strategy and numbers: The role of accounting and finance in CEO’s vision”

กลยุทธ์ทางการเงิน คือ หัวใจสำคัญในการดำเนินธุรกิจ ไม่ว่าธุรกิจของคุณจะเล็กหรือใหญ่ หรืออยู่ในช่วงใดก็ตาม

กลยุทธ์จะเป็นสิ่งที่ช่วยให้การเดินหน้าหรือขับเคลื่อนองค์กรเป็นไปอย่างมีทิศทางที่เหมาะสมCEO คือ กุญแจสำคัญในการกำหนดกลยุทธ์ทางการเงินในแต่ละช่วงของธุรกิจ
 

โดยในช่วงเริ่มต้น (Early Stage) CEO ต้องอาจต้องทำทุกอย่างเอง และเน้นหาโอกาสสร้างรายได้ ขณะที่การเงินต้องให้ความสำคัญกับกระแสเงินสดเพื่อความอยู่รอด


ช่วงเติบโต (Growth Stage) CEO ต้องหลีกเลี่ยงการเป็นคอขวด เน้นเลือกกลยุทธ์ที่สำคัญ ส่วนการเงินเมื่อเริ่มมีเสถียรภาพ ต้องให้ความสำคัญกับบริหารงบกำไร-ขาดทุน


ช่วงการขยายตัว (IPO Stage) CEO ต้องเป็นโค้ชให้ทีม และมองหาพาร์ทเนอร์ที่ช่วยขยายตลาด ส่วนการเงินต้องให้ความสำคัญกับเป้าหมายในอนาคต ว่าจะเลือกการกู้เงิน หรือการเพิ่มทุนที่มีจ้อดีข้อเสียต่างกัน


ช่วงที่ธุรกิจคงที่หรือมั่นคง (Mature Stage) CEO ต้องสร้างวิสัยทัศน์ คิดสร้างองค์กรที่ยั่งยืน และการเงินต้องบริหารต้นทุนให้มีประสิทธิภาพ


นอกจากนี้ ยังกล่าวถึงความท้าทายของ SMEs ในยุคที่มีความไม่แน่นอน โดยเฉพาะ เทคโนโลยี ที่พัฒนาเร็วและ AI ที่มาแทนที่แรงงาน CEO จำเป็นต้องเรียนรู้ในการใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และต้องตั้งคำถามให้กับกลยุทธ์ที่จะกำหนดว่า “จะทำอะไร” หรือ “ไม่ทำอะไร” ให้ชัดเจน เพื่อให้การเติบโตมีทิศทางที่มั่นคง
 

“Artificial Intelligence in Finance and Accounting: Navigating the Modern Business Era”

สาระสำคัญของเรื่อง AI กับเรื่องบัญชีและการเงิน คือการเปลี่ยนผ่านการทำงานในรูปแบบ หรือ กระบวนการเดิมๆ ให้ลดความซ้ำซ้อน ลดขั้นตอน และสามารถนำข้อมูลมาใช้เพื่อการตัดสินใจได้รวดเร็วขึ้น ซึ่งเราสามารถ Transformation เรื่อง AI ได้ใน 3 เรื่องหลักคือ (1) Workforce จะใช้เพื่ออะไร ใช่แค่ไหน เห็นโอกาสใดที่ AI จะช่วยทำให้งานเกิดความรวดเร็วขึ้น (2) Process เราจะนำ AI มาเพิ่มประสิทธิภาพระบบงานส่วนไหน และ (3) Product/Service จะใช้ AI เพื่อเพิ่มมูลค่าให้ผลิตภัณฑ์ และนวัตกรรม ได้อย่างไร


เราไม่อาจปฏิเสธได้ว่าการใช้ AI ช่วยให้งานเกิดความคล่องตัวขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ความสำคัญอยู่ที่ผู้ใช้งานด้วยเช่นกัน ดังนั้นการทำความเข้าใจ เรียนรู้กระบวนการ และการมีพื้นฐานความรู้ ความเชี่ยวชาญเฉพาะทางในส่วนงานที่ทำอย่างแท้จริง จะช่วยให้การประยุกต์ใช้ AI เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ตามแนวคิด “AI draft, Human craft”


ความท้าทายของการ Transformation คือการใช้ AI ที่เหมาะกับบริบทของธุรกิจ 5 Checklist สำคัญ ก่อนเริ่มดำเนินการเรื่องดังกล่าวได้แก่ 1) ปริมาณ ประเภทข้อมูลที่มีอยู่ และการเข้าถึงข้อมูล 2)งบประมาณ ต้นทุนในการลงทุน 3)การกำหนดระเบียบปฏิบัติ และจริยธรรม 4)การวางแผนในระยะยาว มองถึงอนาคต และ 5)การสร้างการสื่อสารภายใน เพื่อให้ AI ถูกใช้อย่างมีประสิทธิภาพและสร้างมูลค่าให้กับองค์กร

โดย CEO ควรเน้นย้ำใน 2 ประเด็นหลัก คือ AI Trustworthiness (ความปลอดภัย ความเชื่อถือได้) และ AI Responsible (ความรับผิดชอบ กฎระเบียบ และ ความเหมาะสมในระยะยาว)

 
สำหรับงาน The Magic Number Alumni #2: A Whiz in the Number Land ครั้งนี้ ต้องขอบคุณวิทยากรทุกท่านที่ให้เกียรติมาส่งต่อความรู้ ประสบการณ์ มุมมอง ที่เจ้าของกิจการ CEO และผู้บริหารควรเตรียมพร้อมรับมือกับความไม่แน่นอนที่อาจจะเกิดขึ้น  ที่สำคัญต้องขอขอบคุณผู้สนับสนุนทุกท่าน ไม่ว่าจะเป็น บริษัท มากุโระ กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) บริษัท เวชธานี จำกัด (มหาชน) บริษัท แอสเซทไวส์ จํากัด (มหาชน) และที่ขาดไม่ได้ คือ TECHSAUCE ในฐานะ Ecosystem partner ที่เห็นความสำคัญของตัวเลข ควบคู่กับการทำธุรกิจ และเรายังเชื่อว่าในอนาคตจะสามารถเกิดความร่วมมือในการเป็นตัวกลางในการขับเคลื่อนให้ SMEs เกิดความรู้และความเข้าใจในเชิงธุรกิจและเทคโนโลยีไปพร้อมกันได้ ... แล้วพบกับโปรเจ็คที่น่าสนใจ เร็วๆ นี้